Μόλις το ψωμί εκτεθεί στον αέρα και κρυώσει, αρχίζει να χάνει την υγρασία του, στεγνώνει και σκληραίνει όσο περνάει ο καιρός. Μέσα σε μια-δυο μέρες, το αχνιστό φρέσκο καρβέλι μπαγιατεύει, εξορισμένο στις γωνίες της ψωμιέρας ή στο πίσω μέρος του ψυγείου, αγνοημένο και ξεχασμένο. Το μόνο που μένει είναι να πεταχτεί στα σκουπίδια, σωστά; Λάθος!  

Εκατομμύρια κομμάτια ψωμί πετιούνται κάθε μέρα και μάλιστα πολλές φορές τυχαίνει να πετάξουμε ακόμα και ένα ολόκληρο καρβέλι ψωμί πριν καν το ανοίξουμε! Το ψωμί είναι ένα από τα αγαπημένα μας φαγητά, αφού βρίσκεται στο τραπέζι μας καθημερινά. Ωστόσο, φαίνεται ότι δεν τρώμε τόσο πολύ ψωμί όσο αγοράζουμε, κάτι που είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. 

Το ψωμί είναι μια από τις κατηγορίες τροφίμων που πετάμε περισσότερο. Ενδεικτικά, από τους 100 εκατομμύρια τόνους ψωμιού που παράγονται παγκοσμίως ετησίως, εκατοντάδες τόνοι πιστεύεται ότι σπαταλούνται καθημερινά. Για ακρίβεια, σχεδόν το μισό από το ψωμί που παράγεται στην χώρα μας, το 44%, πετιέται στα σκουπίδια. Σύμφωνα με μελέτες, το 25% της συνολικής παραγωγής ψωμιού και αρτοποιίας χάνεται κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, πριν καν φτάσει στα ράφια! 

Το ψωμί είναι σχετικά απλό αν σκεφτούμε ότι μπορεί να γίνει μόνο με τρία βασικά συστατικά, αλλά εξακολουθεί να είναι κατά κάποιο τρόπο τόσο περίπλοκο που μοιάζει σχεδόν μαγικό. Μην το αφήνετε να πάει χαμένο. Εμπιστευτείτε μας, δεν θα μετανιώσετε.  

Στην Κύπρο, 1 στους 4 ανθρώπους παραδέχεται ότι θεωρεί δεδομένη την απεριόριστη διαθεσιμότητα νερού, χωρίς να έχει ιδέα πόσο καταναλώνει καθημερινά. Το 67% πιστεύει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει λιγότερο νερό από όσο ήδη καταναλώνει. Ωστόσο, μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι πέφτουν έξω στο πόσο νερό χρησιμοποιούν πραγματικά κατά 55%. Ένα μέσο νοικοκυριό χρησιμοποιεί 350 λίτρα νερό την ημέρα, αλλά οι άνθρωποι υπολογίζουν ότι χρησιμοποιούν μόνο 157. 

Το πρόβλημα είναι ότι θεωρούμε τα πράγματα δεδομένα. Οι περισσότεροι από εμάς ανήκουμε σε αυτό το ¼.  

Όλοι γνωρίζουμε ότι το νερό είναι απαραίτητο μέρος της ζωής. Το χρειαζόμαστε καθημερινά για να ζούμε και να εκτελούμε ζωτικές λειτουργίες στον οργανισμό μας. Τα φυτά και τα ζώα χρειάζονται νερό για να αναπτυχθούν. Η γη αποτελείται κυρίως από νερό, περίπου το 71%. Αυτό το νερό ανακυκλώνεται συνεχώς, επομένως δεν είναι ένα απεριόριστο αγαθό. Η ποσότητα του νερού στη Γη παραμένει πάντα η ίδια, δεν το χάνουμε και δεν δημιουργούμε περισσότερο. Αυτό συμβαίνει εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια και προφανώς δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το νερό με το οποίο πλύναμε τα δόντια μας σήμερα το πρωί μπορεί να έχει έρθει σε επαφή με έναν δεινόσαυρο!  

Λοιπόν, το γεγονός, όμως, είναι ότι λιγότερο από το 1% του νερού της γης είναι χρησιμοποιήσιμο για εμάς! Το θαλασσινό νερό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας για την παροχή πόσιμου νερού, καθώς η περιεκτικότητά του σε αλάτι είναι πολύ υψηλή και οι διαδικασίες για την αφαίρεση του αλατιού έχουν τεράστιο οικονομικό κόστος. Υπάρχει, επίσης, μεγάλη ενεργειακή απαίτηση και περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την αφαλάτωση του θαλασσινού νερού. Η θερμότητα από τον ήλιο το κάνει αυτό φυσικά στον κύκλο του νερού, μετατρέποντας το θαλασσινό νερό σε αέριο μέσω της εξάτμισης και αφήνοντας πίσω το αλάτι. Από το μικρό ποσοστό γλυκού νερού που διατίθεται για ανθρώπινη χρήση, ένα τεράστιο 70% προορίζεται για την καλλιέργεια τροφίμων και την εκτροφή ζώων. Επομένως, υπάρχει μόνο περιορισμένη ποσότητα γλυκού νερού διαθέσιμη αποκλειστικά για χρήση από εμάς. 

Ίσως, είναι η κατάλληλη στιγμή να σκεφτούμε πραγματικά πώς μπορούμε να μειώσουμε την αλόγιστη σπατάλη του νερού. Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, αλλά ας ξεκινήσουμε με μερικά βασικά πρώτα βήματα που έχουν όμως μεγάλο αντίκτυπο αν τα εφαρμόζουμε όλοι.  

“Ποτέ μην πηγαίνετε πεινασμένοι στο σουπερμάρκετ” είναι μια συμβουλή που σίγουρα έχετε ακούσει αρκετά μέσα στα χρόνια και είναι πράγματι πολύ χρήσιμη. Περίπου 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων χάνονται παγκοσμίως κάθε χρόνο. Από αυτά, τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν τη μεγαλύτερη σπατάλη από όλα τα είδη τροφίμων. 

Φανταστείτε να πηγαίνετε στην υπεραγορά για να αγοράσετε τα τρόφιμα της εβδομάδας και στη συνέχεια να πετάτε μια σακούλα με φρούτα και λαχανικά. Κι αυτό, κάθε εβδομάδα! Η σπατάλη τροφίμων είναι επιζήμια για τη Γη και το περιβάλλον ενώ κοστίζει χρήματα και πολύτιμους πόρους.  

Όταν τα τρόφιμα σαπίζουν μαζί με άλλα οργανικά υλικά σε χωματερές, εκπέμπουν μεθάνιο, το οποίο είναι 25 φορές πιο ισχυρό από τη ρύπανση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Η σπατάλη τροφίμων μπορεί επίσης να προσελκύσει τρωκτικά, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες και αρρώστιες. Όπως γίνεται κατανοητό λοιπόν, η σπατάλη φαγητού δεν είναι τόσο ασήμαντη όσο νομίζαμε. 

Όμως, πώς μπορούμε να μειώσουμε την σπατάλη των φρούτων και των λαχανικών μας, αφού τα αγοράσουμε; Η σωστή αποθήκευση παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στη διατήρηση των τροφίμων. Κάποια φρούτα και λαχανικά μπορεί να κρατήσουν ακόμα και 2 εβδομάδες περισσότερο αν τα διατηρήσουμε σωστά στο ψυγείο. 

Όλοι γνωρίζουμε ότι το πλαστικό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Παρά το γεγονός ότι έχει πολλές θετικές ιδιότητες – φθηνό, εύκολο στην κατασκευή, ευέλικτο και προσιτό – γίνεται όλο και πιο σαφές ότι τα πλαστικά απόβλητα είναι εκτός ελέγχου και προκαλούν τεράστια ζημιά στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, 12 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού χύνονται στον ωκεανό κάθε χρόνο και οι επιστήμονες ανακάλυψαν πρόσφατα μικροπλαστικά ενσωματωμένα βαθιά στον πάγο της Αρκτικής.  

Τι ακριβώς είναι λοιπόν η πλαστική ρύπανση; Ουσιαστικά, είναι η συσσώρευση συνθετικών πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον που φτάνει σε βαθμό που προκαλεί προβλήματα στους βιότοπους της άγριας ζωής, στα οικοσυστήματα και στον άνθρωπο. 

Αρχικά, η εφεύρεση του πλαστικού ήταν επαναστατική. Ωστόσο, μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, είδαμε την πλαστική ρύπανση να μολύνει όλα τα είδη οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένου του βυθού του ωκεανού και των βουνών. 

Το 2016, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ διαπίστωσε ότι παράγονται 78 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού ετησίως και μόνο το 14% ανακυκλώνεται ενώ το 32% διαρρέει στο περιβάλλον. Επιπλέον, διαπίστωσαν ότι το 2014, η αναλογία ψαριών προς πλαστικό ήταν 5:1. Προέβλεψαν ότι μέχρι το 2050 αυτή η αναλογία θα ήταν 1:1, άρα θα υπήρχε τόσο πλαστικό στις θάλασσες όσο και τα ψάρια. Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι πρόκειται για παγκόσμια ρύπανση σε εξαιρετικά επιζήμια κλίμακα. 

Και τώρα αναρωτηθείτε: Πραγματικά χρειάζεστε 3-4 πλαστικές μπουκάλες νερό την ημέρα; Ειλικρινά θέλετε αυτό το πλαστικό καλαμάκι στον καφέ; Εκείνη την πλαστική σακούλα; Να θυμάστε ότι η αλλαγή ξεκινάει από εμάς! 

Ενώ πιθανότατα είστε εξοικειωμένοι με το concept της ανακύκλωσης, είτε πρόκειται για ανακύκλωση πλαστικών, χαρτιού, γυαλιού ή υφασμάτων, μπορεί να μην είστε εξοικειωμένοι με τον όρο Upcycle.  

Το upcycling γίνεται ένας ολοένα και πιο δημοφιλής όρος στον κόσμο της βιωσιμότητας. Το hashtag #upcycle στο Instagram έχει πάνω από πέντε εκατομμύρια δημοσιεύσεις, συμπεριλαμβανομένων εικόνων από ανακυκλωμένα έργα τέχνης, ρούχα, έπιπλα DIY και πολλά άλλα. 

Τι είναι λοιπόν το Upcycling; Και πώς μπορεί να βοηθήσει τον πλανήτη; Upcycle σημαίνει δημιουργική επαναχρησιμοποίηση. Εξ ορισμού, “upcycle” σημαίνει ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίηση ενός αντικειμένου με τρόπο που αυξάνει την αξία του. Με άλλα λόγια, Upcycle είναι να παίρνεις κάτι παλιό και να δημιουργείς κάτι νέο και καλύτερο. 

Το upcycling υποστηρίζει επίσης την κυκλική οικονομία. Η κυκλική οικονομία είναι ένα σύστημα κατά το οποίο, τα αγαθά χρησιμοποιούνται και επαναχρησιμοποιούνται πολλές φορές αντί να απορρίπτονται μετά από μία χρήση. Αυτό το σύστημα είναι πιο βιώσιμο γιατί βασίζεται στη χρήση όσων ήδη έχουμε, παρά στη συνεχή δημιουργία νέων προϊόντων από νέα υλικά. 

Το concept του Upcycle είναι απίστευτα ωφέλιμο για τον πλανήτη αφού καταφέρνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα:  

-Επαναχρησιμοποιεί υλικά που ήδη υπάρχουν και δημιουργεί κάτι νέο.   

-Ελαχιστοποιεί την εξόρυξη φυσικών πόρων. 

-Μειώνει την ποσότητα των σκουπιδιών στις χωματερές. 

Δίνοντας μια νέα ζωή στα μεταχειρισμένα προϊόντα, μειώνεται η ανάγκη χρήσης υλικών που προέρχονται από επιβλαβή ή μη βιώσιμα υλικά, όπως το πλαστικό, για τη δημιουργία νέων προϊόντων.  

Τα περισσότερα λαχανικά καλλιεργούνται πολύ εύκολα, μόνο με τη βοήθεια λίγων απλών πραγμάτων: λίγο χώμα, λίγο νερό και λίγο ήλιο. Και δεν χρειάζεστε μεγάλη αυλή για να φτιάξετε έναν λαχανόκηπο. Ακόμη και το πιο μικρό κομμάτι χώρου μπορεί να μεταμορφωθεί σε έναν καταπράσινο, ακμάζοντα κήπο που θα σας κάνει να νιώθετε περήφανοι. 

Δεν υπάρχει τίποτα σαν ένα φρέσκο λαχανικό από τον κήπο σας. Το μαζεύετε φρέσκο όταν είναι απόλυτα έτοιμο, έτσι μπορείτε να γευτείτε αυτή την υπέροχη φρεσκάδα απευθείας από το φυτό! Είναι μια όμορφη ενασχόληση που σας χαλαρώνει και σας βοηθά να αποφορτίσετε! 

Επιλέγοντας βιολογική κηπουρική, διασφαλίζετε ότι οι καλλιέργειές σας είναι ασφαλείς για εσάς και την οικογένειά σας. Όπως είναι φυσικό, δεν είναι εφικτό να παράγετε μόνοι σας όλα τα φρούτα και λαχανικά που χρειάζεται η οικογένειά σας, αλλά η ικανοποίηση που θα νιώσετε όταν φάτε την πρώτη ντοματούλα που καλλιεργήσατε οι ίδιοι, θα είναι σίγουρα πολύ μεγάλη! 

Το να έχετε τον δικό σας λαχανόκηπο βοηθάει το περιβάλλον με πάρα πολλούς τρόπους. Εάν καλλιεργείτε τον μικρό σας κήπο χωρίς φυτοφάρμακα και χημικά, δεν συμβάλλετε περαιτέρω στη ρύπανση του νερού και του αέρα. Μπορεί να φαίνεται κάτι μικρό, αλλά κάθε προσπάθεια μετρά! 

Φτιάχνοντας τον δικό σας κήπο στο σπίτι έχει ευεργετικές ιδιότητες και στα παιδάκια σας! Η έκθεσή τους στην κηπουρική μπορεί να τα βοηθήσει να συνδεθούν περισσότερο με τη φύση. Η ενασχόληση τους με τον κήπο μπορεί να αλλάξει τη σχέση τους με το φαγητό. Μαθαίνοντας από πού προήλθε η τροφή τους, πώς να μεγαλώνουν και να φροντίζουν το φυτό μέχρι και τη συγκομιδή του, θα τα διδάξει πώς να είναι πιο υπεύθυνα όσον αφορά το φαγητό.